Jak poradzić sobie ze stresem termicznym u bydła mlecznego?

Stres termiczny odbija się na zdrowiu krów i produkcji mleka. Zatem podejmij działania, zanim będzie za późno. Pokazujemy, jak rozpoznać objawy takiego stresu i przekazujemy praktyczne wskazówki obniżania jego poziomu.

Czym jest stres termiczny i dlaczego wpływa on niekorzystnie na zdrowie zwierząt?

Prawidłowa temperatura ciała u krów waha się od 38°C do 39°C. Przypominają one silniki, które generują ciepło, kiedy są „aktywne”. Przeżuwanie, trawienie pokarmu i produkcja mleka to typowa aktywność generująca ciepło. Jednak krowy również pochłaniają ciepło ze światła słonecznego. Kiedy zwierzęta nie są już w stanie pozbywać się tego nadmiaru ciepła poprzez pocenie się czy oddech, temperatura ciała przekroczy prawidłowy poziom, przez co zwierzęta doświadczają stresu termicznego.

Krowy mleczne odczuwające taki stres przestają jeść, ponieważ przeżuwanie i trawienie powoduje dalszy wzrost temperatury ciała. Jednak kiedy przestaną jeść, spadnie również ich zdolność do produkcji mleka. Krowy odczuwające taki stres są bardziej podatne na choroby i mogą urodzić cielęta z niedowagą, które częściej będą zapadać na choroby i wytwarzać mniej mleka w późniejszych latach życia.

Nie trzeba chyba mówić, że stres termiczny ma także duży wpływ na **wydajność **człowieka.

Co jest przyczyną stresu termicznego u krów?

Stres termiczny pojawia się głównie wówczas, gdy temperatura utrzymuje się na szczególnie wysokim poziomie przez kilka dni z rzędu, zwłaszcza jeśli po nocy nie spadnie na tyle, by zwierzęta mogły pozbyć się nadmiaru ciepła nagromadzonego w ciągu dnia.

Ekspozycja na słońce w gorące dni również przyczynia się do przegrzania krów, ponieważ pochłaniają one ciepło z promieni słonecznych. Brak cienia na łąkach przyczynia się do powstania stresu termicznego w słoneczne dni. Jednak powodem gromadzenia się wilgoci i ciepła w stajni i oborze, ale też u zwierząt może być też brak wentylacji w oborach dla bydła mlecznego.

Ryzyko wystąpienia stresu termicznego jest wyższe u słabszych zwierząt. Bardziej wrażliwe na stres termiczny są młodsze i starsze egzemplarze, wysokociężarne krowy w okresie cielenia oraz bydło, u którego występowało zapalenie płuc. Wrażliwe są też krowy z ciemną sierścią, zwłaszcza jeśli mają kontakt ze światłem słonecznym.

Jak można rozpoznać stres termiczny u krów?

Najbardziej oczywistym bezpośrednim objawem takiego stresu jest temperatura ciała krów. Jeśli nie są już w stanie pozbywać się ciepła, temperatura ta przekroczy prawidłowy poziom (od 38°C do 39°C).

Krowy będą próbowały pozbyć się tego nadmiaru ciepła poprzez oddychanie i pocenie się. Szybki oddech przez otwarty pysk i wyciągnięte szyje to oznaki stresu termicznego. Średnie tempo oddychania u dorosłego bydła mlecznego wynosi między 40 a 60 oddechów na minutę, a jeśli wzrośnie ono do 100, konieczne jest podjęcie odpowiednich działań.

Stres termiczny odbije się również na dziennej produkcji mleka, chociaż pojawi się to z opóźnieniem kilku dni. Ilość produkowanego mleka bezpośrednio zależy od poziomu stresu termicznego. Im wyższy poziom stresu, tym niższa ilość wyprodukowanego mleka.

Co można zrobić, by obniżyć ryzyko wystąpienia stresu termicznego i polepszyć stan zdrowia zwierząt?

Przede wszystkim zwierzęta muszą mieć dostęp do wystarczającej ilości wody, by uzupełnić poziom nawodnienia (podobnie jak człowiek zwierzęta pocą się, aby obniżyć temperaturę ciała). Do zapewnienia ulgi zwierzętom niezbędne jest obniżenie temperatury i wilgotności. Oto kilka sposobów:

• Unikanie ekspozycji na słońce: bydło powinno paść się w zacienionych obszarach lub być trzymane wewnątrz.

• Pozbywanie się ciepła z obory: unikanie efektu cieplarnianego poprzez zakrycie świetlików.

• Rozproszenie ciepła: zapewnienie wystarczającej wentylacji, dopilnowanie, aby krowy nie gromadziły się w grupach.

• Obniżenie temperatury w budynku: zainstalowanie systemów wentylacyjnych, zraszających lub chłodzących.

Na ryzyko wystąpienia stresu termicznego znacząco wpłynie konstrukcja obory dla bydła mlecznego. Ważne jest uwzględnienie wystarczającej wentylacji, ale również pokrywy dachowej z odpowiednimi właściwościami termicznymi. Płyty włókno-cementowe Eternit idealnie nadają się do obniżania temperatury wewnątrz pomieszczeń, ponieważ nie przewodzą ciepła i nie nagrzewają się. Zgodne panele przezroczyste wpuszczają światło, ale unikatowa powłoka odbija promienie słoneczne i zapobiega powstawaniu efektu cieplarnianego.